Njegova svetost patrijarh srpski Porfirije služiće sutra u Hramu Rođenja Svetog Jovana Preteče i Krstitelja u Zvorniku doksologiju, a narednog dana, na praznik Male Gospojine, Svetu arhijerejsku liturgiju u Sabornom hramu Rođenja Presvete Bogorodice, gdje će obaviti i čin velikog osveštanja Sabornog hrama.
Njegova svetost biće prvi patrijarh koji će, nakon punih 90 godina, služiti Svetu arhijerejsku liturgiju u Zvorniku, što je jedan od razloga za veliko interesovanje vjernika da ga dočekaju i prisustvuju službi.
DVA VIJEKA HRAMA ROĐENJA SVETOG JOVANA KRSTITELJA
Hram Rođenja Svetog Jovana Preteče i Krstitelja, u kojem će NJegova svetost služiti doksologiju, imao je burnu istoriju od svog nastanka.
Ove godine obilježava 200 godina postojanja, a na njemu se nalaze zvona koja je 1927. godine poklonio kralj Aleksandar Prvi Karađorđević.
Prema crkvrnim podacima, u ovom hramu su služili Sveti Vladika Nikolaj, Sveti Petar Zimonjić mitropolit Dabrobosanski, patrijarh srpski Varnava i drugi crkveni velikodostojnici.
Hram Rođenja Svetog Jovana Preteče i Krstitelja najstarija je parohijska crkva u Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj koju je osveštao 1823. godine mitropolit Gavrilo, kada je i služena prva služba na slavu hrama Ivanjdan.
Prema crkvenim izvorima, za vrijeme Osmanskog carstva, u fermanu iz 1833. godine navedeno je da je Hram pod velikim nametima, da bi u drugom fermanu od 1866. stajalo da je odobreno da se crkva proširi, ali zbog tadašnjih istorijskih prilika i opadanja turske moći to nije realizovano.
Austrougarske vlasti su dolaskom na ove prostore poskidale sve metalne dijelove, posebno bakarne, sa svih crkvenih objekata, a oko 1916. godine i zvona sa Hrama Rođenja Svetog Jovana Krstitelja i odvezle ih u austrougarske livnice, gdje su pretopljeni i od njih napravljena municija koja je ubijala srpski narod.
Nakon pada Austrougarske, zvono koje je zvonilo na ovom hramu bilo je posuđeno od lozničke crkve i postavljeno na drvene nosače, pozivajući vjernike na službu sve do 1927. godine, kada su stigla kraljeva zvona koja i sada služe.
Zvornik, odnosno ovaj hram, tada katedralni /saborni/, bio je sjedište Mitropolije, te sjedište Eparhije zvorničko-tuzlanske do 1852. godine, odakle se iste godine prebacuje u Tuzlu, ali nominalno ostaje katedralni hram sve do 1872.
Sveštenik Hrama Rođenja Svetog Jovana Krstitelja Miloš Zekanović kaže da je na ovom mjestu već 1766. godine postojala crkva, na čijim je temeljima kasnije sagrađena postojeća.
„Imamo pisane izvore kako je stradala crkva koja je ranije bila na ovom mjestu“, navodi Zekanović i dodaje da postoje pisani tragovi iz 1807. godine o postojanju crkve, što će sve biti obznanjeno u monografiji koja je u pripremi za jubilej povodom dva vijeka postojanja ovog hrama.
U Hramu Rođenja Svetog Jovana Krstitelja nalaze se čestice moštiju Svetog Jovana Krstitelja i Svetog Sisoja Velikog, zaštitnika djece, te ikona Trojeručica, koja je dobijena sa Svete Gore, kao i kopija pojasa Majke Božije iz manastira Vatoped /gdje je boravio Sveti Sava sa svojim ocem Simeonom/, kao i mnoge druge svetinje koje su sačuvane kroz istoriju.
SABORNI HRAM ROĐENJA PRESVETE BOGORODICE
Gradnja Sabornog hrama Rođenja Presvete Bgorodice, u kojem će patrijarh srpski Porfirije služiti Svetu arhijerejsku liturgiju na Malu Gospojinu, počela je 2008. godine, kada je tadašnji episkop zvorničko-tuzlanski Vasilije osveštao Časni krst i zemljište.
Nakon osveštanja, vladika Vasilije je rekao da je Zvornik grad drevne mitropolije srpskih vladika koji odavno vapi za jednom velikom bogomoljom poslije stradanja i golgote koju je Srpska pravoslavna crkva doživjela kada je na Đurđevom gradu ogromni saborni hram Mitropolije zvorničke srušilo Osmansko carstvo.
Građevinski radovi na ovom hramu su završeni, dok je freskopisanje u toku.
Saborni hram ima dva monumentalna zvornika čija visina sa krstovima iznosi po 54 metra, kao i pet kupola, od kojih je centralna visoka 35 metara, dok je dužina hrama sa oltarom 21, a širina 19 metara.
CRKVA NA ĐURĐEVOM GRADU – KOPIJA NJEGOŠEVE KAPELE NA LOVĆENU
Osim ova dva hrama, tu je i crkva na Đurđevom gradu posvećena Svetoj Petki Trnovi, zaštitnici grada Zvornika, kao i crkva nesvakidašnje sudbine posvećena Svetom prvomučeniku i arhiđakonu Stefanu, koja je izgrađena u zvorničkom naselju Divič, a potom premještena na Mlađevac.
Crkva na Đurđevom gradu građena je od 1996. do 2000. godine i predstavlja kopiju NJegoševe kapele na Lovćenu.
Ideju za gradnju dao je starješina Sokolskog društva „Srpski soko“ iz Zvornika Mojsije Simović Sekulović.
Ova crkva je u svom bitisanju 19 puta skrnavljena od nepoznatih počinilaca. Razbijano je sve – od prozora, ikona, Časnog krsta, betonskih stubova, pa čak je uništavana i ograda oko crkve, a sve u namjeri, kako su tada sveštenici procjenjivali, da se crkva ukloni sa mjesta gdje je podignuta.
Nakon svakog skrnavljenja je obnavljana.
IZMJEŠTENA CRKVA IZ DIVIČA
Posebno nepovoljnu sudbinu imala je crkva posvećena Svetom velikomučeniku i arhiđakonu Stefanu koju su na temeljima džamije na Diviču izgradili Srbi izbjegli iz Željave kod Banovića tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata.
Gradnja crkve započeta je 1996. godine, nakon što je zemljište dodijeljeno Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
Islamska zajednica je tražila da se crkva, uz posredovanje međunarodne zajednice i tadašnjih domaćih vlasti, izmjesti iz Diviča, dok je istovremeno vodila spor pred Domom za ljudska prava o izmještanju crkve.
Dom za ljudska prava odlučio je 2001. godine da se crkva ne ruši jer se narod navikao na ovu bogomolju, te da opština Zvornik obezbijedi odgovarajuću lokaciju za gradnju džamije, i to što bliže mjestu ranije lokacije na kojoj se nalazila.
Ipak, odluka Doma za ljudska prava nije uvažena, pa je u aprilu 2008. godine potpisan ugovor o izmještanju crkve sa Diviča na novu lokaciju Mlađevac, uz obavezu da Islamska zajednica obezbijedi 387.000 KM za izmještanje crkve.
Skupština opštine Zvornik je 24. februara 2009. godine donijela odluku o poništenju odluke iz 1996. o dodjeli zemljišta Srpskoj pravoslavnoj crkvi i time vratila zemljište Islamskoj zajednici na kojem je sagrađena džamija.
U martu 2009. godine počela je demontaža crkve na Diviču, nakon čega je sagrađena na Mlađevcu i sada služi vjerujućem narodu.
