Promocija filma režisera Radoša Bajića “Heroji Halijarda” koji govori o spasavanju američkih vojnika u Drugom svjetskom ratu na Sarajevo Film Festivalu (SFF) izazvala je burne reakcije u ovom gradu.
Film je inspirisan operacijom „Halijard“ koja se zove i Vazdušni most i koja je je trajala od avgusta 1944. do febrauara 1945. godine. Tada je spaseno 520 američkih pilota, zahvaljujući hrabrosti srpskog naroda, koji je rizikovao svoje živote. Američki piloti i članovi posade aviona oborenih iznad Jugoslavije, dok su bombardovali nacistički kompleks nafte u Rumuniji, iz Pranjana su evakuisani i prebačeni u Italiju.
U Sarajevu smatraju da je riječ o „filmu koji promoviše četništvo na SFF-u“ zatražene su i ostavke i odgovornost čelnika Festivala.
Ministarstvo kulture i sporta Kantona Sarajevo koje je saopštilo da je u okviru biznis platforme Sarajevo Film Festivala – CineLink Industry Days, koju između ostalih kofinansira „Kreativna Evropa“ program Evropske Unije „promovisan četnički nacionalističko-šovinistički pokret kroz film ‘Heroji Halijarda’“.
Ističu da je to protivno evropskim, civilizacijskim i zdravorazumskim vrijednostima, a sigurno i onim na kojima je ovaj festival stvoren i održavan.
Naveli su i da je Sarajevo za umjetnost i ljude otvoren grad.
Oglasila se i gradonačelnica Sarajeva Benjamina Karić.
-Draža Mihailović je presuđeni ratni zločinac u Drugom svjetskom ratu (1941-1945.) kao i Ratko Mladić i Radovan Karadžić tokom agresije 1992-1995. godine. Pokušaji rehabilitacije Draže Mihailovića i četničkog pokreta u Sarajevu su nedopustivi – poručila je Karić.
Dalje navodi da danas, „dok je revizionizam u punom zamahu u i oko naše zemlje, pokleknu mu čak i mnogi među nama“.
-Ispred Grada Sarajeva tražim konkretnu odgovornost, ukoliko žele nastavak saradnje sa ovom gradskom administracijom. Konkretna odgovornost podrazumijeva ostavku osobe zadužene za ovaj dio programa i selekciju filmova u ovom programu. Grad podržava festival kao veliku kulturnu manifestaciju, ali ovakvi udari nanose nemjerljivu štetu festivalu i Gradu Sarajevu – naglasila je i dodala da je „važno da organizatori festivala preuzmu odgovornost za ovakve pokušaje revizionizma i narušavanja dostojanstva grada koji jeste uvijek bio otvoren za druge, ali dobronamjerne“.
-Naći ćemo načina da se suprotstavimo nedobronamjernima – zaključila je.
Iz SFF –a su saopštili da film nije prikazan na festivalu, već su u okviru slotova za predstavljanje novih, budućih projekata, prikazani inserti filma koji je u produkciji.
-Naglašavamo da navedeni sadržaj nije bio dogovoren te da Sarajevo Film Festival neće dopustiti da se koristi za promociju istorijskog revizionizma bilo koje vrste – stoji u saopštenju.
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić na društvenoj mreži Iks (ranije Tviter) istakao je da Sarajevo treba da svoje stavove o četnicima razjasni i usaglasi sa Američkom ambasadom.
-Neka im oni pošto Srbima ne vjeruju objasne šta je operacija “Halijard” i zašto je Draža odlikovan u Americi gdje ima spomenike. Sa Francuzima neka vide zašto je De Gol odlikovao generala Dražu. Slično sa Poljacima. Pa kad usaglase sa SAD i EU da se jave nama u Srbiji i Srpskoj. Dakle nije sve do nas i ponekad srbofobija mora udariti u američki, francuski i još pokoji zid integracija kojima i Bošnjaci teže. Tu im “razni Bursaći” ne mogu pomoći. Ja to kao partizansko dijete ljubazno savjetujem. Eto – istakao je Stevandić.
Reditelj i scenarista filma Radoš Bajić ističe da je želio da snimi “Heroje Halijarda” zato što je “zadivljen i inspirisan ovim veličanstvenim istorijskim događajem”.
– Zato što je u trenucima potpunog beznađa, prepušten volji i milosti onih čije je sinove spasavao, ovaj jedinstveni poduhvat u leto 1944. godine na svojim plećima izneo srpski narod, predvođen Jugoslovenskom kraljevskom vojskom, koja se borila protiv nemačkih okupatora, ali i protiv nadolazećeg komunizma. Zato što me je u kolektivnoj nacionalnoj nesreći jednog naroda, u vrtlogu ratnih strahota i tragici vremena čiji su protagonisti članovi jedne tipične seoske porodice, zanimala monumentalnost operacije “Halijard”, ali mnogo više lična drama pojedinaca – rekao je ranije Radoš Bajić.
