Piše Mile V. Vasiljević
Period vladavine Austrougarske, predstavljao je ogroman ekonomski, privreni i kulturni polet BiH u njenoj novovjekovnoj istoriji. Naravno, sama činjenica da je BiH (u početku de facto, a kasnije i de jure) izašla iz zastarjelog, feudalnog osmanlijskog carstva govori o tome da prijeđašnja situacija nije mogla biti gora, te da je nova vladavina sama po sebi donosila prospretitet. Međutim, razvoj BiH u Austrougasrkoj leži u njoj samoj, njenim kapacitetima i njenom narodu. AU je to samo znala dobro da iskoristi i prikaže se svijetu kao veliki dobročinitelj. Narod iz BiH gleda na Austrijance kao ljude koji su gradili puteve, kasarne, kuće, zgrade, postrojenja… navodno, veliki modernizatori društva u BiH. Međutim, s druge strane, zaboravlja se ogromna siječa šuma, ekploatacija rudnika i prirodnih resursa… a da ne govorimo o vjerskim i nacionalnim problemima. Gdje god su našli priliku, Austrijanci su je koristili i radili na tome da maksimalno iscrpe moć zemlje. S toga i ne čudi, da su oni bili prvi koji vršili istraživanja i tražili nafru na teritoriji Zvornika.
Austrougarska je u jednom trenutku došla do važnih saznanja, da se u majevičkom kraju mogu naći nalazišta nafte. Naravno, takva stvar se nije prepuštala slučaju i u Rožnju (majevičko selo) 1896-1897. vršeni su radovi na istraživanju nafte. Nafta je pronađena na dva mjesta, na dobini od 40 do 140m. Kolika je količina nađena i da li su vršena dalja istraživanja i neki vid eksploatacije, ostalo je nepoznato. Samo se zna da se iz nekih „zagonetnih“ razloga prestalo sa kopanjem i daljim istraživanje već 1899-1900. godine.
Vodeći se istraživanjima Austrijanaca, stručnjaci iz Kraljevine SHS (Jugoslavije) su sredinom 1929. godine, vršili opširnija geološka proučavanja terena u cilju istraživanja nalazišta nafte. Kod Rožnja je i tada otkrivena nafta, ali ne u nekoj naročitoj količini. Međutim, u Zavidu, na padini Lazin Brijeg ( zaseok Rastošnice ), pronađena je veća količina nafte. Primjenom Pensilvanijskog metoda vrtanja, nafta je nađena na 54 metru i na 150 metru. Tom prilikom, izvađeno je oko 2 tone nafte, te utvrđeno da je nafta imala izvrstan kvalitet, pri čemu se pokazala nešto boljom od rumunske i poljske. Pored dobrog rezultata, do nekih većih iskopavanja i eksploatacije nije nikad došlo. Veliki projekti zahtijevaju i velika ulaganja, a posao sa naftom je očigledno bio „preveliki zalogaj“ za privredu Kraljevine, pogotovo ako se uzme u obzir teren na kome je nafta pronađena. Tokom Drugog svjetskog rata i poslije Drugog svjetskog rata, sve manje je bilo priče o daljem istraživanju i mogućoj eksploataciji ovog „crnog zlata“ na teritoriji Zvornika.
