VAŠINGTON – U prestižnom vašingtonskom institutu „Vudro Vilson“ početkom mjeseca je održana panel diskusija na temu „Prvi svjetski rat – O čemu su mislili? Lekcije kojima nas je katastrofa naučila“.
Ono što je šokiralo javnost je zapažanje da su Srbi krivci za izbijanje Velikog rata, a da je Nikola Pašić, koga su učesnici ove rasprave nazvali nekrunisanim kraljem Srbije, „lično obučavao ubice princa Ferdinanda“!
Učesnici ove panel diskusije u Centru“Vudro Vilson“ – Skot Berg, biograf Vudroa Vilsona i dobitnik Pulicerove nagrade, Šon Mekmikin, istoričar i autor knjige „Jul 1914 – Odbrojavanje do rata“ i Kati Marton, novinarka i udovica američkog diplomate Ričarda Holbruka, iznijeli su prilično kontroverzna zapažanja o tome koga treba kriviti za izbijanje Velikog rata.
Udovica američkog diplomate Ričarda Holbruka je kao glavne krivce za klanicu koja je odnijela milione života označila Srbe i Srbiju.
„Franc Ferdinand je ubijen u terorističkoj misiji koja je planirana i za koju su teroristi obučeni u Beogradu. Obučio ih je čovjek po imenu Nikola Pašić, nekrunisani kralj Srbije“, rekla je Martonova, inače mađarskog porijekla.
Na direktno pitanje moderatora u Centru „Vudro Vilson“ koga treba najviše kriviti za početak Prvog svjetskog rata „kao iz topa“ je odgovorila da bi ona krivca tražila u Beogradu.
„Ekspanzionistička srpska kampanja koja polaže pravo na sve teritorije gde ima Srba bila je okidač za ono što je dovelo do katastrofe“, poručila je Martonova i dodala: „Drugi uzročnik su Rusi, ne Nijemci.“
Osvrćući se na dosad prevlađujući narativ po kojem ni Srbi ni Rusi ipak nisu krivci za Veliki rat, ona ukazuje da je za proteklih 100 godina na vidjelo izašlo mnogo dokumenata koji su ranije prikrivani, tako da „sada imamo dovoljno materijala da više krivimo Ruse i Srbe nego Nijemce“.
(Telegraf)
