NJUJORK – Zbog promijenjene klime i ekstremnih vremenskih prilika, hrana je sve otrovnija, upozoravaju naučnici.
Poljoprivredni usjevi proizvode sve više štetnih hemijskih spojeva zbog prilagođavanja učestalim ekstremnim vremenskim uslovima. To izaziva zdravstvene probleme kod ljudi i stoke koji ih koriste u ishrani, upozoravaju naučnici.
U novom izvještaju Programa UN za životnu sredinu piše da usjevi poput pšenice i kukuruza razvijaju veću količinu potencijalno štetnih otrova/toksina zbog samozaštite od ekstremnog vremena.
Takvi hemijski spojevi štetni su za ljude i stoku, ako ih konzumiraju duži period, upozoreno je u izvještaju.
„Usjevi odgovaraju na uslove suše i rasta temperature, baš kao što to čine ljudi kad se suoče sa stresnim situacijama“, objašnjava Žalina Mekglejd, direktor Odjeljenja za rano upozoravanje i procjenu pri UN.
U normalnim okolnostima biljke pretvaraju apsorbovane nitrate u nutritivne aminokiseline i proteine, ali dugotrajne suše to usporavaju i sprečavaju, što dovodi do problematične akumulacije nitrata u biljkama.
Usjevi za koje se smatra da skupljaju previše nitrata u stresnim periodima su kukuruz, pšenica, ječam, soja, proso i šećerna trska.
Ako su nakon dužih razdoblja suše izloženi velikim količinama kiše, neki usjevi otpuštaju veoma otrovan gas cijanovodonik, poznatiji kao „pruska kiselina“.
Biljke poput manioke, lana, kukuruza i šećerne trske su najpodložnije opasnoj akumulaciji „pruske kiseline“, piše u izvještaju.
Naučnici ukazuju na slučajeve trovanja cijanovodonikom koji su zabilježeni u Keniji i na Filipinima.
Prema zvaničnim podacima, oko 4,5 milijardi ljudi u zemljama u razvoju svake godine je izloženo aflatoksinima, a taj broj raste.
Evropa će takođe biti pogođena rastućom količinom aflatoksina u lokalnim usjevima ako globalna temperatura naraste za dva stepena Celzijusova.
Naučnici predlažu razvijanje usjeva za ekstremne vremenske uslove kojima bi se smanjila količina toksičnih hemikalija u hrani, a svjetski agrikulturni istraživački instituti već rade na razvijanju takvog sjemena.
SRNA
