Povodom 24. juna „Dana sjećanja na Jadovno 1941.“ organizovano je hodočašće mjestima u regionu Gospića gdje su od aprila do avgusta 1941. godine vršene masovne likvidacije civila Srba i Jevreja od strane Ustaša NDH.
Kako saopštava Beogradski forum za svijet ravnopravnih u hodočašću je učestvovalo oko 150 članova porodica i poštovalaca jadovničkih žrtava. Većinu hodočasnika činili su mladi, piše Pravda.
U okviru programa hodočašća u Plaškom je promovisana knjiga „Jadovnička golgota 1941.“ autora prote Dragana Šućura, iz Banja Luke. Dr Dušan Bastašić, predsjednik Udruženja „Jadovno 1941.“ održao je predavanje o rezultatima dosadašnjih istraživanja stradanja Srba i Jevreja u sistemu logora smrti Jadovno – Gospić – Pag. On je posebno naglasio neophodnost šire podrške odgovornih faktora kako bi se utvrdila puna istina o stradanju Srba u ovom dijelu Nezavisne države Hrvatske, kako bi se obilježila sva mjesta stradanja, a posmrtni ostaci ekshumirali i dostojanstveno sahranili, što je civilizacijski standard i moralna odgovornost.
U crkvenom hramu u Plaškom, hodočasnici su prisustvovali liturgiji koju je služio paroh Goran Slavinić, uz sasluženje paroha susjednih parohija. Posle liturgije, u crkvenoj porti plašćanski domaćini priredili su zajednički ručak.
Hodočasnici su posjetili rodnu kuću Nikole Tesle, hram i groblje u Smiljanu. Pored samog hrama je masovna neobilježena grobnica žrtava ustaškog terora, među kojima je bilo i 117 civila sa prezimenom Tesla. Na tom mjestu je postojao spomenik sa osnovnim činjenicama o žrtvama. Spomenik je srušen, a na njegovo mjesto postavljena ploča bez ikakvog znaka šta se ispod nje nalazi.
Tokom trodnevnog hodočašća, u svakoj prilici je isticana potreba čuvanja istine i pamćenja nevinih žrtava, kako se slične strahote nikada i nigdje ne bi ponovile. Ukazivano je i na potrebu obnove hiljada porušenih spomenika žrtvama fašističke NDH.
Hodočašće je organizovalo Udruženje „Jadovno 1941.“ sa svojim ograncima u Beogradu i Banja Luci.
Logor smrti „Jadovno“ osnovan je u prvoj polovini maja 1941. godine na planini Velebit, 22 kilometara sjeverozapadno od Gospića, na čistini zvanoj Čačić – Dolac, na 1.200 m nadmorske visine, duboko u šumi, pod vedrim nebom. U okviru programa hodočasnici su posjetili spomenik žrtvama i više jama u okolini, u koje su Ustaše NDH bacale žive, ili monstruozno ubijene civile – Srbe i Jevreje, uključujući žene i djecu. Kod Šaranove jame održan je crkveni pomen žrtvama, upaljene su svijeće i položeno je cvijeće.
Jadovno je jedno od stratišta u sistemu za masovne likvidacije Srba i Jevreja koji je prethodio otvaranju logora smrti Jasenovac. Centar tog sistema bio je u Gospiću koji je imao ulogu sabirnog centra, dok su same likvidacije nevinih ljudi vršene neposredno kod jama u karšnom Velebitu, kao i u četiri gubilišta na ostrvu Pagu, od kojih su dva bila za odrasle Srbe, jedno za Jevreje i jedno za žene i djecu. Prema objavljenim istraživanjima, među kojima se, po dokumentaciji, sistematičnosti i sveobuhvatnosti, izdvaja dvotomna knjiga dr Đure Zatezala, u periodu od 11. aprila do 21. avgusta 1941. godine u ovom NDH sistemu organizovanih masovnih likvidacija, na najokurutniji način je ubijeno 40.123 muškaraca, žena i djece. Žrtve, koje su poticale iz svih dijelova tadašnje NDH, njihovi posmrtni ostaci, nikada nisu ekshumirani iz jama, niti dostojanstveno sahranjeni.
(Pravda/Israel News)
